महिला दिन दुर्गेच्या स्मरणाशिवाय नाहीच - हेमा अष्टपुत्रे

 

या देवी सर्वभूतेषु मातृरुपेण संस्थिता
नमतस्यै नमतस्यै नमतस्यै नमो: नमः॥

 

अशा या मातृरुपातील मोठ्या आईला नमस्कार. हिची अनेक रुपे आहेत. त्या आदिमातेची श्क्तीही अफाट आहे. श्रद्धावानांसाठी हिचे रुप सुंदर आहे. तर असूरशक्तींसाठी तिचे रुप भयंकर आहे. तिची अनेक रुपे आहेत. पण मूळ रुप महिषासूरमर्दिनी आहे. आजच्या महिला दिनाच्या सर्वांना हार्दिक शुभेच्छा. चूल आणि मूल सांभाळणारी स्त्री, आज पुरुषांच्या खांद्याला खांदा लावून, व त्याही पेक्षा एक पाऊल पुढेच आहे. यशाच्या शिखरावर आहे.

सरस्वतीदेवीच्या वीणेतूनच हे स्वर व व्यंजन बाहेर पडले आणि त्यातूनच शब्द. शब्दांमध्ये देवीच वर्णन करण व तरीही ती शब्दातीत ही सुंदर गोष्ट आहे. 

वन्दे सरस्वती ’देवी’ वीणा पुस्तकधारिणीम। 

पद्‍मासनां शुभ्रवस्त्रां कलाविद्या प्रदायिनीम॥ 

सरस्वती देवीला वन्दन असो, जिच्या एका हातामध्ये वीणा व दुसर्‍या हातामधे पुस्तक आहे. कमलासनावर विराजमान असणारी, शुभ्रवस्त्र परिधान करणारी, चौसष्ट कला व विद्या प्रदान करणारी आहे.
आज तिच्या कृपेने मानव ज्ञानी होऊ शकतो.

सरस्वतीयं विद्यानां देवता ज्ञानदायिनी।
अस्या वरदहस्तेन ज्ञानवान खलु मानवाः॥

 

ही सरस्वती विद्येची देवता आहे. ज्ञानदान करणारी आहे. तिच्या आशीर्वादरुपी हाताने मानव ज्ञानी होतो.
आजची स्त्री ही सहनशील आहेच पण वेळ आली तर कठोर आहे. एक स्त्री माता, भगिनी, कन्या, पत्नी अशा अनेक भूमिका उत्त्मरितीने संभाळते. हे सामर्थ्य तिला आदिमातेकडूनच मिळाले आहे. पण आज स्त्रीभृणहत्येचा स्वरुप वाढत चाललय. एक स्त्री, मुलीला जन्म देते व कळल्यावर ती नाखूष होते. हे कस काय? या महिलादिनाच्या दिवशी सर्वांनी मिळून या स्त्रीभृण हत्येचा प्रकर्षाने निषेध करायला हवा. 

कालच ’हवा येऊ द्या’ कार्यक्रमात मधुरा वेलणकर म्हणतात, जेव्हा एखादी स्त्री ’मुलगीच झाली का?’ ’तिन्ही मुलीच का?’ असे विचारते तेव्हा ते विचारणे स्त्री थांबवेल तेव्हाच खरी सुरुवात होईल. डॉ. निलेश साबळे म्हणाले, ’स्त्री एक पाऊल पुरुषांपेक्षा पुढेच आहे’ हे मान्य कराव लागेल. अभिमान वाटला ऐकून. स्त्रियाच स्त्रियांच खच्चीकरण करत आहेत. ही परिस्थिती बदलायलाच हवी. 

स्त्रियांमध्ये असलेल्या गुणांचा आदर सर्वांनी केला पाहिजे. स्त्रियांनीच स्त्रियांना हिनपणे लेखणे बंद केले पाहिजे. समाज व राष्ट्र यांना प्रगतीपथावर नेणाऱ्या ह्या स्त्रिया आदर्श आहेत. आपल्या सर्वांना ताकद ही दुर्गा प्रदान करत आहे. जयन्ती, मंगला, काली, भद्रकाली, कपालिनी, दुर्गा, क्षमा, शिवा, धात्री, स्वाहा, स्वधा अशा विविध रुपांनी नटलेल्या तुला माझा नमस्कार. तुझा महिमा अगाध आहे. तूच आम्हाला सामर्थ्य बहाल करत आहेत. आम्हाला सदैव तुझ्या चरणांशीच रहायचे आहे. 

दुर्गे तुझा जर कोणी अपमान केला ते सहन होणार नाही. त्यासाठी विरोध करणारच. कारण तुझा अपमान हा समस्त स्त्रियांचा अपमान आहे.

- हेमा अष्टपुत्रे

वाटे रणांगणी जावे - सुचिता कोंडस्कर

जेव्हा समज आली तेव्हापासून आतापर्यंत खूप लाडाने वाढले. लहान असताना नवीन पैंजण आणली कि ती घालून छुम छुम आवाज करत घरभर नाचताना मला स्वताला होणार आनंद व ते पाहून घरातील इतरांच्या चेहऱ्यावरील आनंद शब्दात वर्णन न करता येणारा. सना-समारंभाला ते नटन सजन त्यातील मज्जा तर औरच. त्यात आपण सुंदर दिसतोय अशी दाद मिळाली तर वरणभातावर सोनखडाच. बाबांच्या खांद्यावरून उतरून जसा दादाचा हाथ पकडायचा म्हणजेच एकंदरीत सुरक्षित आयुष्य जगात आले वेळोवेळी मिळणाऱ्या संव्रक्षनामुळे सगळा मस्त चालू होत....पण ....

पण आज अचनक रोज मस्त मस्त परीचे ड्रेस देणार्र्या आईने आज मला कराटेचा ड्रेस आणून दिला आणि म्हणाली माझ्या मातेप्रमाणे तुला सगळ्या प्रकारचे श्रुंगार करायला शिकवले पण तिच्यासारखा तुझ्या हातात शस्त्र देऊन तुला लढायला शिकवायचं राहून गेल....

ऐकून खूप नवल वाटत होत आज आईच्या बोलण्याचा रोख काही वेगळाच होता रोज मायेने प्रेमाने लाड करणारी आई आज मला कठोर बनताना दिसली. तीच प्रत्येक वाक्य तिला होणारया वेदनांचा प्रतिनिधित्व करत होत. आई समजाऊ लागली मला... जिथे सृष्टीची निर्मिती करून महिषासुर सारख्या असुरांचा नाश करून आपल्या बाळांच सवरक्षण करणाऱ्या दुर्गा मातेबद्दल माझ्या मोठ्या आईबद्दल हे दुष्ठ दुर्जन जे असत्य बोलून तिचा अपमान करीत आहेत त्यांचा संव्हार करण्यासाठी स्त्री शक्तीला सक्षम व्हायची गरज आहे बाळा. मी माझ्या लेकीपासून सुरवात करते आहे तुही पुढे हाच वारसा चालवायचा आहे...

आईचे शब्द ऐकून कोणीतरी मध्यरात्री साखर झोपेतून दचकून उठवावे तस झाल आणि मनात विचारचक्र सुरु झाल. माझ पदवीपर्यंतच शिक्षण पूर्ण झाल तरी कधी असुरक्षिततेची जाणीव झाली नव्हती आणि आज अचानक मला सक्षम बनायचं आहे हि जाणीव मनात घर करून गेली.

आज महिला दिनाचे औचित्य साधून मी माझ्या सर्व सख्यांना विनंती करीत आहे कि आता वेळ आली आहे शास्त्र हातात घेऊन युद्धकला शिकण्याची. आताच्या काळातील युद्ध हे तलवारीवर अवलंबून नसून काळ बदल तसा शस्त्र पण बदलली आहेत. आजच्या ह्या तंत्रज्ञानाच्या युगात कॉम्पुटर शिकून whatsapp, facebook, twitter सारक्या social media चा वापर करायला शिकणं हि काळाची गरज बनली आहे. अहिल्याबाई होळकर यांनी जसा पुढाकार घेऊन स्त्रीशिक्षणासाठी घराबाहेर पाऊल टाकले तसेच आपल्यालाही आज आपल्या सख्यांना ज्यांना कॉम्पुटर वापरता येत नाही त्यांना तो शिकवण्यासाठी पुढाकार घ्यायला हवा.

जेव्हा JNU च्या विध्यार्थ्यानी माझ्या दुर्गा मातेचा, माझ्या भारत मातेचा अपमान केला व आजही करीत आहेत अश्या दुष्ट दुर्जनांचा नाश करण्यासाठी मला निषेध हा व्यक्त केलाच पाहिजे. आज माझ्या मातेबद्दलच वाईट बोलणं आपण ऐकून गप्प बसलो तर उद्या आपण सुरक्षित असू का ???

आज खरच प्रत्येक स्त्रीस जिजाऊला शिवबाला जन्म देताना जसे डोहाळे लागले होते तस झाल पाहिजे.

वाटे रणांगणी जावे, व्हावे सिंव्हावारी रूढ
करावा दुष्टांचा संव्हार असुरांचा दुर्गेपरी
गड जिंकुनी बैसावे सिंव्हासनी अंबेपरी

मी अबला नसून सबला आहे हे जगाला पटवुन द्यायची वेळ आली आहे. सख्यानो जागे व्हा आणि स्वतःमधील आत्मविश्वास जागवा मी त्या दुर्गा मातेची लेक आहे माझी आई सर्वसमर्थ सर्वार्थ समर्थ आहे.
जय जगदंब जय दुर्गे
- सुचिता कोंडस्कर.